Kemik Yetersizliklerinde İmplant Tedavisi

Kesisiz ve dikişsiz implant cerrahisi kemik uzunluğu ve genişliği yeterli düzeyde olan hastalara uygulanabilmektedir. Bu aşamada önemli olan hastanın çene kemiğinin 3 boyutlu görüntüsü alındıktan sonra kesisiz ve dikişsiz implant cerrahisi açısından uygunluğunun değerlendirilmesidir. Her zamanki gibi tedavi süreci öncesi kapsamlı hasta değerlendirmesi çok önemlidir.

Çene kemiğinin kaybı ya da yetersizliği durumunda ek destek ihtiyacı olan bölümde diş kemik greftiyle kemik miktarının artırılması mümkündür. Bu durumda kişinin vücudundaki herhangi bir yerden kemik alınabilir ve çenedeki mevcut kemiğe cerrahi olarak kaynaştırılabilir. Bazı durumlarda sentetik kemik materyali kullanılabilir.

Diş implantları gibi daha ileri prosedürlerin gerekli olduğu ya da kemik kaybının yakındaki diş etlerinin ve dişlerin sağlığını etkilediği durumlarda diş kemiği grefti ihtiyacı oluşabilir.[12]

Kemik grefti, kemik dokusunun transplantasyonu yoluyla kemiklerin onarılması ya da yeniden oluşturulması için uygulanır. Bu kapsamda sağlıklı kemik dokusu nakledilerek eksik olan kemik ve destekleyici doku yeniden oluşturulabilir.

Kemik yapımı için hastanın çenesinden ya da vücudunun başka bir yerinden bir kemik parçası çıkarılır ve çene kemiğine nakledilir. Bu işlemin ardından nakledilen kemiğin diş implantının sağlıklı yerleşimini destekleyecek kemiği üretmesi için birkaç aya gereksinim vardır. [13]



Dental kemik grefti için genellikle kalçadan, kaval kemiğinden ya da çenenin arkasından kişinin kendi kemiğinin kullanılması tercih edilir ve bu durum otogreft olarak bilinir. Altın standart olarak kabul edilen otogreftler çenedeki kemik desteğini artırmalarının yanı sıra daha hızlı iyileşmeyi ve kemik gelişimini de desteklemektedirler. Aynı zamanda kemik tozu prosedürünün uygulanması da söz konusu olabilmektedir.

Kemik hacminin az olduğu bölgede hacmin artırılması için uygulanan prosedürlerden biri kemik tozudur. Kemik tozu hazır bir materyal olarak kullanılabileceği gibi hastanın ağız dokusundan ya da farklı vücut bölgelerinden de alınabilir.

Çene kemiğinin işlevini yitirmesi ya da yetersiz olması durumunda kemik tozu uygulaması yapılarak çene kemiğinin implant yerleştirilebilecek kaliteye, yeterliliğe ve sağlamlığa ulaşması hedeflenir.

Kemik Yapımında Hangi Teknikler Kullanılır?

Diş kemiği grefti, rejenerasyonu teşvik etmek için çenedeki eksik kemiği, kemik aşılama materyaliyle değiştiren bir prosedürdür.

Günümüzde kullanılan birkaç tür kemik grefti vardır. Hangi türün kullanılacağı maruz kalınan hasarın boyutuna ve kaybedilen dişin konumuna göre değişir. En yaygın kemik grefti türü soket grefttir. Çene kemiğinde küçülme ve dayanıklılık kaybı meydana gelmeden önce soket greft uygulamasına başvurulur. Soket greft uygulamasından yaklaşık 4-6 ay sonra implant için hazır hale gelinir.

Lateral sırt koruma grefti, diş implantının yerleştirilmesi için çene kemiğinin artırılması amacıyla kullanılır.

Blok kemik grefti çene kemiğinde büyük kusurlar olması durumunda kullanılır. Çenenin arka kısmından küçük bir kemik bloğunun alınması ve daha sonra alınan bu kemiğin sorunlu çene kemiği bölgesine küçük titanyum vidalarla tutturulması yoluyla gerçekleştirilir.

Yeterli miktarda ve kalitede kemik elde edilebilmesi için otojen greftler, izojen greftler, allojenik greftler ve xejonik greftler kullanılabilmektedir. Kullanılacak greft türü hastanın ihtiyaçları ve mevcut sağlık durumu doğrultusunda hasta özelinde seçilir.

Eğer üst çenenin arka bölgelerinde yeterli kemik bulunmuyorsa sinüs lift tekniği sayesinde sinüs bölgesinde dikey yönde olmak kaydıyla yeni kemik oluşumu sağlanabilmektedir.

Günümüzde uygulanmakta olan tüm cerrahi prosedürler kanama, enfeksiyon ve anestezi reaksiyonu gibi riskleri içermektedir. Kemik yapımı sırasında da ağrı, ödem, sinir yaralanması, kemik grefti reddi, iltihap ve greftin geri emilimi gibi risklerle karşılaşılması olasılığı vardır.[14]

Başarılı bir implant uygulamasının önündeki en büyük engellerden bir uygulama yapılacak olan bölgedeki kemik yetersizliğidir. İmplant tedavisinin başarılı ve sağlıklı bir şekilde uygulanabilmesinin temel kuralı yeterli genişliğe ve uzunluğa sahip kemik desteğinin olmasıdır. Bu nedenle kemik yetersizliği olan ve implant tedavisi uygulanmasını isteyen hastalarda öncelikle bu sorun tedavi edilmelidir.

İmplant tedavisi uygulanacak bölgede yeterli diş eti bulunmaması durumunda yumuşak doku büyütme prosedürü uygulanabilir. Bu kapsamda donör diş eti dokusu diş eti çizgisine yerleştirilir ya da diş eti çizgisinin oluşturulması için yapay yumuşak doku greftleri kullanılır.

İyileşme birkaç ay içinde tamamlandığından yumuşak doku büyütme prosedürü implant tedavisinin süresini uzatabilmektedir. Ancak tedavinin başarılı bir şekilde sonuçlanmasıyla diş eti çizgisi düzeltilir ve diş implantının hasta için uygun bir seçenek haline gelmesi sağlanır.

İmplant tedavisinde eksik dişin bulunduğu bölgeye implant yerleştirilmesi için yeterli miktarda diş eti ve kemik dokusu olması gerekir. İmplantlar yerleştirildikten sonra üzerlerinde bulunan diş etleri dikişler kullanılarak tamamen kapatılmalıdır.

Alt ve üst çenelerde farklı sürelerde olmak kaydıyla implantların üzerindeki diş etleri açılarak iyileşme başlıkları takılmalı ve implantlar ağız ortamına açılmalıdır. Bu prosedürden ortalama 4 hafta kadar sonra diş eti iyileşmesi tamamlanınca implantların üzerinden ölçü alınmalı, prova yapılmalı ve herhangi bir sorun olmadığı takdirde implantların üzerine vidalarla porselen dişler sabitlenmelidir.

Eğer kemik dokusundaki kayıp nedeniyle diş eti dokusunda incelme ve hareketsiz diş eti genişliğinde azalma görülüyorsa implantlar yerleştirilmeden önce bölgedeki sert doku kaybının telafi edilebilmesi için kemik kalınlaştırma ya da kemik yükseltme işlemleri uygulanmalıdır.

Bu durumda çene kemiği tozları kullanılabilir, hastanın kendi çenesinden kemik blokları alınarak eksik kemik olan bölgelere vidalarla sabitlenebilir.

Hemofili, diyabet, otoimmün hastalıklar ya da yüksek tansiyon gibi sistemik rahatsızlıkları olan hastalarda implant tedavisinin uygulanıp uygulanamayacağı yapılan konsültasyonlar sonucunda tedaviye uygun şartlar oluşturulup oluşturulamadığına bağlı olarak hasta özelinde belirlenir.

Pıhtılaşma ve kanama bozuklukları vücutta son derece önemli bir role sahiptir. Kanama sorunları olan hastalarda karşılaşılan hastalıkların başında; anemi, A/B hemofili ve Glanzman trombostenisi gelir.

Bu tür sorunlar yaşayan hastaların implant tedavilerinden önce kan değerleri incelenmeli, gerekli durumlarda trombosit transfüzyon tedavisi ya da gerekli görülen tedaviler uygulanmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır.

Kemik erimesi çene kemikleri dahil olmak üzere vücuttaki tüm kemikleri etkiler. Çenedeki kemik yoğunluğunun kaybı diş stabilitesini tehlikeye atarak diş kaybı ve periodontal hastalık riskini artırır. Kemik erimesi dişleri olduğu kadar diş implantlarını da etkiler. Kemik erimesi yani osteoporoz kemikleri zayıflatması nedeniyle periodontal hastalık riskini büyük ölçüde artırmaktadır.[15]

Diş implantları doğal dişler gibi göründüğü ve aynı işlevlere sahip olduğu gibi çene kemiği kaybının önlenmesinde de önemli bir rol oynar. Ancak her hasta kendine özeldir ve her hasta için diş implantları en iyi seçim olmayabilir.

Tıbbi nedenlerle kontredike olabilecekleri gibi hasta tarafından da tercih edilmeyebilirler. Tam ağız protezleri, kısmi protezler ve sabit köprüler implant yapılmayan durumlarda uygulanabilen tedavi alternatifleridir.[16]

İmplant yapılacak çenelerde kemik yoğunluğunun yeterli olması şartı aranır. Eğer çene kemiklerinde yetersizlik söz konusuysa öncelikle kemik hacmi artırılmalı ve daha sonra implant tedavisi uygulanmalıdır.

Dental implant tedavisi uygulanacak bölgede kemik olmadığı durumlarda kemik greftleme prosedürü kullanılmalı ve farklı tekniklerle yeterli miktarda kemik elde edilmelidir. Bunun için tercih edilebilecek yöntemlerden biri hastanın kendisinden alınan kemiğin ya da yapay bir kemik dokusunun çenede uygulama yapılacak bölgeye yerleştirilmesidir.

Bunun yanı sıra hastanın çenesinde kemik olan bir başka bölgeden kazınan kemikler, kemik olmayan bölgeye uygulanabileceği gibi yapay olarak hazırlanan kemikler de implant uygulaması yapılacak olan bölgeye uygulanabilmektedir.

Doğru tekniklerle, alanında uzman ve deneyimli bir ekip tarafından gerçekleştirilen bir implant uygulamasının kemiğe zarar vermesi söz konusu değildir. Ancak aksi durumda çene kemiği erimesi ya da enfeksiyon oluşması gibi risklerle karşı karşıya kalınması söz konusu olabilmektedir.

Kemik erimesi olan hastalara implant tedavisi uygulanması önerilmemekle birlikte bu konuda karar kişi özelinde verilmelidir. Kemik erime hızı, Z skoru, T skoru, hastanın genel sağlık durumu ve yaşı gibi etkenler bu konuda değerlendirmeye dahil edilmelidir.

İleri seviye tetkikler yapılması gerektiği durumlarda CTX, NTX, alkalen fosfataz gibi testlerin yapılması gerekliliği oluşabilir. Bifosfonat içerikli ilaçları damar yoluyla alan osteoporoz hastalarına implant yapılamaz.

İmplant tedavisinin başarılı olabilmesi için kemik kalitesinin iyi olması zorunludur. Kemik kalitesinin azaldığı bölgelere yapılan implantların tutunması konusunda sorunlar yaşanabilir. Bu da implant kaybı gibi istenmeyen durumlara yol açabilir. Bu tür durumların engellenebilmesi için diş hekimleri osteotom ismi verilen aletlerle uygulama yapılacak bölgenin sıkıştırılması yoluyla kemik kalitesini artırmayı tercih edebilirler.

İntravenöz bifosfonat kullanan, genel sağlık durumu implant tedavisi uygulanmasına engel olan, çene kemiği yapısı implant yapılmasına uygun olmayan, çok fazla sigara içen, kontrol altına alınamayan sistemik hastalıkları olan, diş sıkma alışkanlığı olan, ileri düzeyde kemik erimesi ya da diş eti hastalıkları olan kişilere implant tedavisi uygulanamaz.[17]

Genel sağlık durumu implant tedavisine uygun olmayan, kontrol altına alınmamış sistemik hastalığı bulunan, yeterli kemik hacmi bulunmayan, kemik erimesi ileri düzeyde olan kişilere dental implant yapılamaz.