Diş Ağrılarında Antibiyotik Kullanımı
Diş ağrısı; diş çürükleri, sinir hasarı ya da travma gibi bir dizi farklı sorundan kaynaklanabilen yaygın bir problemdir.
Diş kökünün ucundaki dokuların iltihaplanması ve tedavi edilmemesi durumunda enfeksiyon meydana gelerek akut ağrıya neden olabilir. Bu nedenle diş ağrısı başladığında vakit geçirmeden diş hekimine başvurulmalıdır.
Hastalar analjeziklerin kullanımı ya da bazı semptomların hafiflemesini sağlayabilecek diğer reçetesiz diş tedavileriyle ağrıyı kontrol altına almayı deneyebilir. Ancak, diş ağrısında önerilen tedavi aslında gereken müdahalenin yapılmasıdır. Diş hekiminin değerlendirmesi sonucu diş etlerinin, ölü sinirlerin ve bakterilerin temizlenmesi, diş çekimi ya da kanal tedavisi gibi kişi özelinde tedaviler planlanabilir.
Antibiyotikler genellikle bakteriyel enfeksiyonların tedavisi amacıyla reçete edilir. Bununla birlikte diş ağrısı söz konusu olduğunda kesinlikle gerekli olmadığı sürece antibiyotik kullanılmaması gerektiği net bir şekilde ifade edilebilir. Ancak diş ağrısında antibiyotiklerin yalnızca etkili değil aynı zamanda gerekli olduğu bazı durumlar da vardır. Bu durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- Yakın bölgenin (sadece bir dişte lokalize olmayan) belirgin şekilde şişmesine neden olan ateş ve akut ağrılı dişler ya da diş eti enfeksiyonları,
- Gömülü yirmi yaş dişinin çevresinde akut, ağrılı enfeksiyonlar ve doku şişmesi, özellikle şiddetli ağrı ve normal çene işlevinin bozulmasıyla ilişkili sorunlar,
- Diş çekimi de dahil olmak üzere cerrahi prosedürleri takiben ameliyat sonrası ikincil enfeksiyonlar,
- Boyun, yüz ve göz bölgesinde şişliğe ve zaman zaman hava yollarını dahi tıkayacak kadar ilerleyen diş ya da diş eti enfeksiyonları.
Bu durumlarda antibiyotik kullanımı önerilse de diş hekimi tarafından reçete edilmesinin belirleyici olduğunun unutulmaması gerekir.
Diş Enfeksiyonu İçin Antibiyotik Kullanımı Nasıl Olmalı?
“Apseli diş” olarak da bilinen bir diş enfeksiyonu, diş çürümesinin ve kötü ağız hijyeninin sonucudur. Şişlik, ağrı ve hassasiyet, enfekte dişle ilgili normal sonuçlardır. Bu enfeksiyon zamanında tedavi edilmediğinde çenenin diğer bölgelerine ve hatta bazen farklı organlara (aşırı durumlarda) yayılabilir.
Diş hekimi, enfeksiyonlu bölgeyi basitçe boşaltabilir, dişin enfeksiyonlu alanını çıkarabilir veya kanal tedavisi ile düzeltebilir. Diş hekimleri, enfeksiyonun yayılan doğası şiddetli değilse veya acı çeken kişinin bağışıklık sistemi zayıf değilse, genellikle antibiyotik önermekten kaçınırlar.
Diş enfeksiyonu için antibiyotik reçete edilmeden önce dişteki enfeksiyonun şiddeti değerlendirilir. Kullanılacak olan antibiyotik ve dozu kesin tanıya bağlıdır. Diş hekiminin hangi antibiyotiğin mevcut enfeksiyona uygun olacağını analiz etmesi çok önemlidir. Belirli bir bakterinin ilaca karşı direnci büyük bir dezavantajdır. Bu nedenle tanıyı analiz etmek ve uygun antibiyotiği reçete etmek başarılı bir tedavinin ilk adımıdır.
Spontan ağrı durumunda tanı genellikle pulpa iltihabı ile ilişkilidir. Pulpa iltihabı mutlaka bakteri içermez. Bu nedenle, bu gibi durumlarda antibiyotikler hiçbir işe yaramaz. Ağrının kronik tipte olduğu durumlarda, pulpanın ölme olasılığı vardır. Bu nekroz alanı bazı bakterilere ev sahipliği yapmış olabilir.
Pulpa bölgesinde enfeksiyona neden olan bakteri mevcut olsa da enfeksiyon kaynağı genellikle dişin kendisidir. Pulpa ölü olduğundan kan akımı yoktur, dolayısıyla enfeksiyon sistemik değildir. Bu tür durumlarda ilaç kanlanmanın olmadığı enfeksiyon bölgesine sistemik olarak ulaşamadığından antibiyotikler işe yaramazlar.
Diş ağrılarında antibiyotik yalnızca enfeksiyon kaynağı sistemik olduğunda kullanılmalıdır. Çoğunlukla akut enfeksiyonlar şiddetlidir ve aşırı şişliğe neden olurlar. Yayılma da genellikle dişin dış bölgelerine doğru olur. Bu tür vakaların antibiyotikle tedavi edilmesi gerekir.
Diş enfeksiyonlarının tedavi edilebilmesi için genellikle 7 ila 10 gün süreyle antibiyotik kullanımı söz konusu olabilir. Diş hekimleri hasta özelinde; penisilin, klindamisin ya da metronidazol antibiyotikleri reçete etmeyi tercih edebilirler. Diş enfeksiyonlarının çok ciddi noktada olduğu vakalarda farklı özellikteki ilaçların kombine edilmesi söz konusu olabilir.
