Estetik Diş Hekimliği

Diş estetiği, kliniklerde ya da hastanelerde profesyonel diş hekimleri tarafından yapılır.

Öncelikle genel ağız sağlığını kontrol ediyoruz. Diş ve diş eti sağlığına, hastanın yüzünün şekline ve orta hattına, dudaklarının yapısına ve şekline, cinsiyeti ve yaşına dikkat ediyoruz. Hatta son dönemlerde “vizajizm” kavramı ile birlikte hastanın karakterine göre diş estetiği yapılabilmektedir.

Güzel ve çekici bir gülüşe sahip olmak isteyen kişilerde, estetik gülüş yalnızca beyaz ve düzgün dişlerle sağlanmaz. Dişlerle uyumlu olan sağlıklı ve güzel görünen diş eti de sağlanmalıdır. Diş etinde yapılan estetik uygulamalara pembe estetik denilir.

Dişlerde olduğu gibi diş etlerinde de çekilme ve asimetrik bozukluklar gibi sorunlar olabilir. Bu sorunlar düzeltilerek, dişler ve diş etlerini olması gerektiği standartlara ulaştıran tedaviye diş eti estetiği denir. Diş eti bozuklukları sosyal ve mesleki hayatımızı oldukça etkilemektedir ve diş eti bozuklukları için uygulanan tedaviler günümüzde çokça tercih edilmektedir. Diş eti estetiğinde yaş sınırlaması yoktur. Diş eti yapısı uygun olan herkes, diş eti bozukluklarının tedavisinden faydalanabilir.

Lekeli veya rengi solmuş dişler, çürükler veya çatlaklar, kırıklar, eşit olmayan dişler, dişlerin arasındaki boşluklar gibi birçok sorun diş estetiği sayesinde düzeltilebilir.

Dijital gülüş tasarımı, diş estetiğinde gülüş tasarlarken akıllı ağız içi tarayıcı, cad/cam dediğimiz bir kazıyıcı cihaz ve bilgisayar destekli programlar kullanılmasıdır. Teknolojideki gelişmeler sayesinde, diş hekimlerinin, size istediğiniz tedavi ile ilgili detaylı bilgi verebilmesini sağlayan bu yöntemle tedavi başlamadan dişinizin önceki ve sonraki halini görebilmeniz mümkündür.

Çarpık ve yanlış hizalanmış dişleri düzeltebilmek için kullanılan estetik diş cihazları diş telleridir. Dişlerinize tutturulan tellerin hizalanmasında uzman olan doktorlara ortodontist denir.

Diş yüzeyinizde dilinizi tahriş eden pürüzlü bir yeriniz varsa ,daha pürüzsüz bir his vermek için dişinizin küçük bir yüzeyini çıkarıp şekillendirmeye yarayan uygulamaya diş minesi şekillendirme denir. Bu estetik yöntem ağzınızı uyuşturmadan yapılır ve dişlerinizi parlatmada kullanılan araçlar kullanılır. Bu estetik diş tedavisi uygulaması gülüşünüzü oldukça güzelleştirir.

Hastanın yaşadığı bölge, takip ettiği medya kanalları, moda, yaş, cinsiyet gibi estetik anlayışına etki eden birçok faktör vardır. Bunun yanında diş hekiminin, ideal gülüş tasarımını yapabilmesi için kabul edilmiş bazı standartlar da vardır. Bu standartlar tek bir diş üzerindeki özel ayrıntılar gibi çok küçük detaylar da dâhil olmak üzere bütün görünümü kapsamaktadır. Fakat standartlar ne olursa olsun hastanın kendi tercihleri de büyük bir önemle dikkate alınmalıdır.

Estetik ile ilgili bir yargıya varmak; ırksal, kültürel ve etnik faktörler gibi objektif kriterlerin her zaman kesin olmamasından dolayı oldukça zordur. Ancak gözlemcinin sübjektif duyguları ve yorumları da bu kararı etkiler. Estetik; günümüz tabiriyle sadece güzellik ve ahengi değil doğallığı da kapsar. Bu nedenle değişmez bir standart yoktur ve estetik anlayışının dönemsel ve bölgesel farklılıklar ile değişebildiği kabul edilmelidir.

Estetik yaklaşımlarda, ancak kişinin kendine bakış açısı ve kişiliği göz önünde bulundurulduğunda başarılı bir sonuç alınabilmektedir. Estetik diş hekimliği dişlerin görünümü ile ilgili her şeyi kapsamaktadır.

Tedavi süresince estetik görünüm için çaba sarf edilirken, fonksiyon gereksinimlerinin asla göz ardı edilmemesi gerekir. Estetik diş hekimliğinde tedavinin estetik açıdan olumlu sonuçlar vermesinin yanı sıra fonksiyonel açıdan uygun ve dokuyla uyumlu olmasını da sağlamak ile yükümlüdür. Estetik diş hekiminin amacı fonksiyonu estetik tedaviler için temel olarak kullanmak olmalıdır.

Geçmişte, estetik kaygı gütmek, fonksiyondan ödün verilmesini, aynı zamanda fonksiyonu sağlamak da estetik görünümden ödün verilmesini gerektirdiği için, iki faktörün aynı anda gerçekleştirilebilmesi imkânsızdı. Fakat günümüz materyalleri ve tedavi yaklaşımları her iki amacın da yerine getirebilmesini sağlamakta, iki amaçtan birinin geri plana düşmesine izin vermemektedir.

Estetik diş hekimliği söz konusu olduğunda, hastalar kendilerini asla bir resimde gördükleri gülüş ile sınırlandırmamalıdır. Estetik diş hekimleri de altın oranda yer alan kriterlere bağlı kalmamalı, hastanın yüzüne en çok yakışacak olan gülüşü yaratmak için bu kriterleri birer rehber olarak kullanmalıdır.

Günümüz şartlarında herhangi bir toplumda kabul edilmiş güzellik standartları; medya, halkça tutulma, ırksal ve çevresel ortamlar gibi birçok faktörden etkilenmektedir. Mükemmel bir görünüm sağlanması ile fiziksel ve psikolojik faktörleri de göz önünde bulundurup sağlıklı bir denge kurmak gerekmektedir.

Tıpkı giyim tarzımızda yeni bir modayı baz aldığımız gibi, gelişen teknoloji ve değişen güzellik anlayışlarıyla birlikte, sosyal medya, televizyon, dergi ve diğer medya kanallarının etkisiyle güzellik algılarımızda da değişimler olur. Estetik diş hekimi, medyanın geçici akımlarının sürekli değişim göstermesine bağlı kalmamalı, modanın taklitçisi haline gelmemelidir.

Mümkün olmayan taleplerle gelen hastalara, makul ve elde edilebilir bir sonuca ulaşacak olan tedaviyi sunmak diş hekimine kalmıştır. Ancak makul olan en güzel gülüşü yaratırken, toplumun değer yargıları, güzellik ve yüz güzelliği anlayışı göz ardı edilmemelidir.

Diş protezinin uygulanmasındaki amaç, önceden mevcut olan dişin yerine bir benzerini yapabilmektir. İdeal bir restorasyonun, hastanın önceki halini bilmeyip dışarıdan bakan bir gözlemci tarafından fark edilmemesi beklenir. Hem hasta hem de gözlemci restorasyonun sonuçlarını tamamen doğal olarak algılamalıdır. Yapılan değişim, gözlemci ve hasta tarafından sadece yüz yapısında ve hastanın gülüşünde olumlu yönde basit bir gelişim olarak algılanmalıdır.

Porselenin kullanılması ile birlikte, estetik diş hekimliğinde yeni bir çağ başlamıştır. Günümüzde kullanılan porselenlere göre ilk porselenler hayli ilkel olduğu için, diş hekimliğinde porselen kullanımını sağlayabilmek amacıyla porselen materyali üzerinde çeşitli geliştirmeler yapılmıştır.

1950’lerin sonunda, ilk olarak Vines, vakumlu fırınlama için uygun porselen tozları geliştirerek, porselen kronların ışık geçirgenliği açısından önemli bir adım attı. Sonrasında Weinstein, porselenin vakumlu fırınlama yoluyla altın alaşımlara bağlanmasını tespit etti ve tüm bu gelişmeler neticesinde estetik diş hekimliğinde yepyeni bir çağa girildi. Porselen, ilk kez 1966 yılında ticari olarak piyasaya sürüldü ve hala piyasadaki yerini korumaktadır.

1960’ların sonunda MacCulloch estetik diş hekimliğinde ilk kez cam seramik kullanımını tanımlarken, 1970’lerde ise daha yüksek fırınlama derecesine sahip metal seramik kronlar geliştirildi. 1976 yılında McLean ve Sced tarafından ilk kez 180 MPa’ya kadar ulaşan folyo ile güçlendirilmiş kron sistemi kullanıldı. 1970’li yılların sonunda Rogers tarafından metal destekli porselenin bağlanabilmesi için kalay oksit kaplama teknikleri kullanılmaya başlandı.

Anderson ve Oden, 1993 yılında yüksek yoğunlukta sinterize edilen ve saflık oranı da çok yüksek olan alümina kullanarak seramik kuron hazırlama yöntemi geliştirdiler. Sonrasında Wohlwend, porselen yapının bağlanabilmesi için empress adında bir materyal piyasaya sürdü.

Günümüzde tüm bu gelişmeler neticesinde seramik materyaller estetik diş hekimliğinin başlıca dayanağı olmuştur ve üreticiler için doğayı eskiye nispeten çok daha başarılı taklit edebilme imkânı yaratmıştır. 

Estetik diş hekimliğinde porselenin ilk kullanımından bu yana metal destekli porselen uygulaması (MDP) en çok ilgi gören uygulama olmuştur ve zamanla, arka dişlerde uygulanmaya artı olarak ön dişlerde de bu teknik kullanılmaya başlanmıştır. Ancak metal destekli porselen uygulaması ışığın iletimini engeller. Bu nedenle, çok ince gingival dokulara sahip hastalarda, diş etinin altında konumlandırılmış olan metal destekli porselen kronların yanındaki yumuşak dokular koyu görünebilir.

Çünkü seramik tabakası çok ince ve opaktır ve bu yüzden ışığın gingival dokular arasından iletilmesi engellenir. Metal destek kullanılmadığında tam porselenler ve döküm cam seramikler ışığın iletilmesini sağlar. Fakat tam seramik uygulamasının bir dezavantajı vardır: Diş üzerine uygun kronun yerleştirilebilmesi için yeterli mesafeyi sağlamak amacıyla fazla miktarda sağlıklı diş dokusunun uzaklaştırılması gerekmektedir.

80’li yıllara kadar, estetik diş hekimliğinin temelinin, diş yapısının en makul şekilde taklit edilmesine bağlı olduğunu söyleyebiliriz. Fakat 1980 sonrası geliştirilen metal destekli kronlar sayesinde şekil, renk ve yapısal bozukluğu olan dişler için estetik anlamda çok daha başarılı adımlar atılmıştır. Metal destekli porselen kronlarla, dişlerin doğal yapısını mümkün olduğunca koruyarak sağlıklı ve diş dokusuna iyi bir şekilde bağlanabilen yapay bir diş minesi meydana getirmek amaçlanmış ve başarılı sonuçlar elde edilmiştir.

Seramik venerlerin klinik ortamında kullanımı 1920’lere dayanmaktadır. 1938 yılında, venerleri dişlere yapıştırma işlemi denenmiş fakat o yıllardaki yapıştırıcılar yeterli kuvvete sahip olmadıkları için bu deneyim başarısız bir girişim olarak kayda geçmiştir. 1950’lerde kompozit ile inorganik madde arasında dirençli bir bağlanma oluşturabilen “asitle pürüzlendirme tekniği” keşfedildi. Bu gelişme sayesinde seramik inleylerin yapıştırılması işlemi estetik açıdan memnun edici sonuçların doğmasını sağladı.

Hastaların arka dişlerine olduğu kadar ön dişlerine de yapılacak olan restorasyonlara yönelik giderek artan talepleri üzerine anterior bölgede hem güç ve direnç sağlayan hem de estetik açıdan önem taşıyan özellikleri bir araya getiren tedaviler üretilmiş, porselen lamine venerler, geleneksel metal porselenlere karşı alternatif haline gelmiştir.

Yapılan gelişmeler neticesinde porselen lamine venerler sayesinde kısa sürede ağrısız ve diş dokusunu koruyan gülüşler elde edilmektedir. Porselen lamine vener tedavisinin doku cevabı mükemmel, kalıcılığı hayli uzun, yüzey özellikleri doğal diştekine çok yakındır. Işığı tıpkı doğal diş yapısı gibi absorbe eder, yansıtır ve iletir. Metal destekli kron tedavisinde olduğu gibi ince gingival dokulara sahip hastaların dişlerinde koyu bir renk yansıması yaratmaz, hem estetik açıdan hem de sağlık açısından güzel bir görüntü oluşturur.

Porselen lamine venerlerin sağladığı en büyük avantaj, periodental reaksiyonların minimum düzeyde olmasıdır. Bu tedavi hem oral hijyenin hem de periodental sağlığın korunmasına yardımcı olur. Yapılan araştırmalar sonucunda, metal destekli porselenlerin dokular üzerindeki etkisinin porselen lamine venerlerle benzer olduğu bildirilse de, çoğunluğa göre porselen lamine vener tedavisinde çok daha olumlu sonuçlar elde edilmiştir. Örneğin; Kourkouata ve arkadaşlarının yaptığı araştırmalar ve çalışmalarda porselen lamine vener tedavisi tamamlandıktan sonra diş eti oluğu sıvısında artış ve bakteri üreme oranında ise belirgin bir azalma olduğu tespit edilmiştir.

Diş hekimliği sektöründe her zaman en doğal görünümlü ve uzun ömürlü tedavi arayışı sürmektedir. Geçmişteki materyallerin kısıtlı olması bu arayışları imkânsız hale getiriyor, mümkün olan en uzun ömürlü tedavilerle dişlerdeki doğal görünümden ödün veriliyordu. Porselen vener tedavisinde yapılan gelişmeler neticesinde hem estetik yönden çok kaliteli hem de uzun ömürlü sonuçlar elde edilmekte ve porselen lamine venerler “son teknoloji ürünü” olarak adlandırılmaktadır. Hem görünümü hem de dayanıklılığı muazzamdır ve uygulama tekniği yumuşak dokuyu rahatsız etmez.

Porselen lamine vener tedavisinde kullanılan seramiklerin kalınlığı 0,3 mm ila 0,5 mm arasınadır. Doğal olarak tıpkı banyo ve mutfak seramiklerinde olduğu gibi kırılmaları oldukça kolaydır. Fakat diş minesi gibi sert bir yapıya yapıştırıldıklarında diş yapısına entegre olurlar ve hem in vivo hem de in vitro koşullarında dayanıklı hale gelirler. 

Porselen lamine tedavisinde yapılan yenilikler ve teknolojik gelişmeler neticesinde pürüzlendirilmiş mine ve porselen birleşimine silan bağlayıcı ajan ve komposit rezin yapıştırıcının da eklenmesiyle birlikte bütün koşullar sağlandığında hem sağlam hem de uzun ömürlü sonuçlar elde etmek mümkündür. 1980’lerde kullanılan materyallerin günümüzde ilkel olarak tanımlanmasına rağmen, 20 yıl önce yapılmış lamine venerlerde bile yüksek başarı elde edilmiş ve tedavide kullanılan teknikler artan biçimde ilgi görmüştür.

Hem hastalar hem de diş hekimleri elde edilen estetik sonuçlardan oldukça memnun olurken, porselen lamine venerler en iyi ve dayanıklı tedavi yöntemi olarak kabul edilmektedir. Estetik diş hekimleri porselen lamine venerlerin çeşitli vakalarda uygulanmasından daha fazla emin oldukça, bu tekniğin ağızda kalma süresi 18 ay ila 15 yıl arasında değişkenlik göstermektedir. Friedman, yaptığı araştırmalar sonucunda 15 yıl içinde yapılmış olan 3500 adet porselen lamine venerin %93’ünün tam başarı gösterdiği kanısına varmıştır.

Bağlanma materyallerindeki büyük gelişmeler olmasaydı şüphesiz ki porselen lamine vener tedavisinde bu kadar önemli adımlar atılamazdı. Çok aşamalı olan total etch adeziv sistemlerinin geliştirilmesi, mineye bağlanma düzeylerinde kaydedilen ilerlemeler sayesinde gerçekleşmiştir. Son nesil adeziv sistemlerle uygulanan porselen lamine vener tedavileri biyolojik uyumluluk ve fonksiyon açısından en başarılı tedavi olurken aynı zamanda estetik açıdan da memnun edici sonuçlar vermektedir.

Diş minesine en yakın materyal olan porselen lamine venerler komşu dokularda da en az yıkıcı etkiye sahip olan tedavi seçeneğini oluştururlar. Bu özellikleri porselen lamine veneri, dişin en değerli kısmı olan mineyi en iyi şekilde koruyan ve mineye mümkün olan en makul şekilde bağlanan materyal haline getirmektedir.

Porselen lamine venerlerde plak oluşumunun oldukça düşük olması, pürüzsüz biçimde glazürlenmiş porselen yüzeyinin plak tutunmasını azaltmasının doğrudan bir sonucudur. Plak oluşumunun az olmasının yanı sıra, plakların kolaylıkla uzaklaştırılabilmesi de söz konusudur. Yapılan araştırmalarla, porselen lamine venerlerin yüzeyinde, diş minesi dâhil herhangi başka bir yüzeyde oluşan bakterilerden çok daha az düzeyde bakteri oluşumu görülmüştür. Bu durum, porselen laminelerin avantajlarından sadece birisidir.

Kanal tedavili dişler beyazlayabilir. Vital ve devital olmak üzere iki çeşit beyazlatma yöntemi vardır. Kanal tedavili dişlere yani devital olan dişlere kanal tedavisinin iç kısmına ekstra belli bir miktar hidrojen peroksit barındıran beyazlatıcı bir ajan koyuyoruz. Belli bir süre bekliyoruz hatta gerekirse birkaç seans olacak şekilde uyguluyoruz. Devital dişe uyguladığımız bu beyazlatma yönteminin ardından aynı dişi tıpkı vital dişleri beyazlatır gibi dıştan beyazlatıyoruz ve çok güzel sonuçlar alıyoruz.

Maalesef diş beyazlatma ile her leke çıkmaz. Florozis ve tetrasinklin gibi renklenmelerde beyazlatmayla çıkarılamayan lekeler olabiliyor.

Her insan tıpkı ten rengi gibi farklı diş renklerine sahip olduğu için dişleri beyazlatmaya yarayan hidrojen peroksit, dişlerde bulunan dentin tübüllerin arasından girdiğinde dental tübüller ne kadar geçirgense dişler o kadar beyazlar. Her insanın denal tübüllerinin geçirgenlik oranı farklı olduğu için bazı bireylerde 2-3 ton açılma olurken, bazı bireylerde ise 1 ton açılma olabiliyor.