Sallanan dişler neden olur? Tedavisi nasıl yapılır?

Dişler neden sallanır ? 

Diş sallanmaları bir çok faktörden kaynaklanabilen, yetişkinlerde de, çocuklarda da görülebilir bir durumdur. Yetişkinlerde olan diş sallantılarının başlıcaları arasında diş eti hastalıkları dediğimiz periodontal hastalıklar gelir.

Çocuklarda diş sallanmasının sebepleri nelerdir?

Var olan süt dişleri değişeceği, yerine daimi sürekli dişler geleceği için , gelen kalıcı dişler süt dişlerinin köklerini eritir ve bu yüzden süt dişleri sallanır. Gayet normal ve olması gereken bir süreçtir. Düşen süt dişlerinin yerine daimi diş dediğimiz kalıcı dişler gelecektir.

Yetişkinlerde diş sallanmalarının sebepleri nelerdir?

1-) Diş eti hastalıkları: Periodontitis, gingivitis gibi diş eti hastalıkları, zaman içerisinde diş etlerinde ve çene kemiğinde enfeksiyona sebep olup buna bağlı olarak da çene kemiğinde rezorpsiyona yani erimeye sebep olur. Bu erime sonucunda dişlerin etrafını saran kemikte güç kaybı olacağı için dişler zaman içerisinde mobil hale gelebilir hatta önlem alınmazsa diş kayıpları meydana gelir.

2-) Diş kaybı: Var olan dişleri kaybetmek, o bölgedeki kemikte rezorpsiyon başlatır. Buna bağlı olarak çöken ve güçsüzleşen çene kemiğinin komşuluğunda olan dişler de destek kemiklerini kaybeder. Ve bu durum sonucunda komşuluktaki dişlerde yetersiz kemiğe bağlı olarak sallanmalar görülebilir. Diş kaybı kaynaklı erimelerin komşu dişleri kötü etkilememesi için, var olan kemiği korumak açısından diş implantları  veya protez uygulamaları yapılıp, gerekirse kemik tozu, diş eti grefti uygulanıp dişler sağlamlaştırılabilinir.

Bazen de hali hazırda implant olan ya da kanal tedavili olan dişlerde de sallanmalar görülür. 

Kanal tedavili veya implantlı diş sallanırsa ne olur?

Burda yapılacak müdahele var olan kemik kaybına ve sallanmanın şiddetine bağlı olarak değişir . Eğer tedavi ve temizlik ile iyileşecek durumdaysa kurtarmaya yönelik girişimlerde bulunuruz. Fakat var olan kemik kaybı çok büyükse , implantın veya kanallı dişin etrafında büyük bir enfeksiyon mevcut ise o dişlerin çekilmesi , bölgenin temizlenmesi , iyileşmenin ve kemikleşmenin oluşması beklenir. Bu süreçten sonra tekrar implant ya da herhangi başka bir tedavi yapılır . 

3- )Travma: Bu olguda , dişe gelen sert bir darbe , geçirilen bir kaza , düşme gibi bir durumun sonucu olarak dişlerin destek dokuları ve kökü zarar görüp sallanmayı , akabinde diş kaybını tetikleyebilir.

Ortodontik tedavi dediğimiz diş teli takılması durumunda diş teli varken diş sallanırsa ne olur? 

Ortodontik tedavide dişler kontrollü  bir kuvvete maruz kalarak hareket ettirilir. Bu hareket ve verilen kuvvet dolayısıyla da dişler bir miktar travmaya maruz kalacağı için hareketlilik, çok ileri derecede olmayan ama hissedilebilen bir sallanma durumu gelişebilir. Bu durum ortodonti esnasında gayet normaldir. Eğer tedavi doğru şekilde yapıldıysa, diş teli çıkarılıp, kuvvet ortadan kalktığında bu sallanmalar da ortadan kalkar. 

Diş taşı temizliği sonrasında dişlerde sallanma olabilir mi?

Detertraj yani diş taşı temizliği sonrasında sallanma görülebilir. Bu, korkulacak ya da beklenmedik bir durum değildir. Buna sebep olan şey, dişlerin etrafında birikmiş olan ve uzun vadede çene kemiğine zarar vermiş olan diş taşlarının kaldırılmış olmasıdır. Bu gibi durumlarda, hasta takip edilip gerekirse kemik durumuna göre bazı dişlerin çekilip bazı dişlerin ise splintleme dediğimiz yöntem ile sabitlenmesi gerekebilir. Bu tedavi seçimi dişe, hastaya ve duruma göre değişir .

Sallanan dişler nasıl tedavi edilir?

1-) Periodontal tedaviler: Diş taşı temizliği başta olmak üzere , ilerleyen durumlarda küretaj ya da flap operasyonu dediğimiz , diş kök yüzeylerinin temizlenmesi durumunu esas alarak, lokal anestezi ile yapılacak müdahalelerdir.

2-) Travma kaynaklı olan mobilitelerde erken müdahele ve travmanın şiddeti çok önemlidir. Ek olarak kanal tedavisi ya da splintleme dediğimiz dişleri sabitleyip sallanan dişin çevresinde kemik oluşumunu stimüle etmeye çalıştığımız işlemler gerekebilir.

3-) Diş kaybı kaynaklı erimelerin komşu dişleri kötü etkilememesi için, var olan kemiği korumak açısından implant ve protez uygulamaları yapılıp, gerekirse kemik tozu, diş eti grefti uygulanıp dişler sağlamlaştırılabilinir. 

Sallanan dişler güçlendirilebilir mi?

Gerekli tedaviler yapıldıktan sonra , kemik tozu , splint , kanal tedavisi  gibi uygulamalarla dişleri bi noktaya kadar güçlendirmek mümkündür.  

Sallanan dişler eski haline döner mi?

Maalesef mobilitenin sebebi olan kemik kaybı geri dönüşü olan bir durum değildir, bazı tedavi yöntemleri ile kemik güçlendirilebilir ancak hiçbir zaman ilk zamanki gibi bir kemik elde edilemez. Yapılacak tedaviler ve uygulamalarla daha fazla kemik kaybının önüne geçilebilir . 

Sallanan dişlerin zararları nelerdir?

En başta yeme içme zorluklarına neden olur. Konuşmayı , telaffuzu , estetiği kötü etkiler . Bu durumda sallanan dişlere çekim ile ya da çene kemiğinin güçlendirerek müdahele etmek gerekebilir.

Sallanan her diş çekilmeli mi?

Var olan probleme göre , eğer kurtarılamayacak ya da iyileşemeyecek kadar büyük bir kemik yıkımı varsa çekilmesi gerekir. Ama enfeksiyon kontrol altına alınır ve şiddet azaltılırsa ağızda tutmaya devam da edilebilir . Bu tamamen hastaya ve dişin durumuna bağlıdır . 

Dişlerin sallanmasını  önlemek için alınacak bazı önlemler nelerdir?

1-) Ağız hijyeni: İyi ve detaylı bir ağız hijyeni yaşanabilecek bütün periodontal hastalıkların önüne geçer. Düzenli ve doğru fırçalama, diş ipi kullanımı, arayüz fırçası kullanımı, ağız duşları temiz bir ağız için gereklidir. Bunlara dikkat edildiğinde diş eti sağlığı korunur dolayısıyla da sağlıklı bir diş eti sağlıklı bir çene kemiği sağlar.

2-) Diş hekimi kontrolleri: Rutin muayene ve diş hekimi ziyaretleri var olacak olan sorunun ilerlemesinin önünü alır. Çekilen röntgenlerde, ağız içi muayenesinde, erken teşhisle ve doğru tedavi yöntemiyle çok geç olmadan müdahele sağlanıp dişlerin ağızdaki ömrü uzatılabilir.

3-) Beslenme alışkanlıkları: Sağlıklı bir beslenme düzeni, karyojenik (çürüğe sebep olabilecek, yüksek karbonhidratlı fermente yiyecekler) gıdalardan uzak durmak tüketimini azaltmak ya da tüketimden hemen sonra dişleri fırçalamak, yine diş sağlığını korumak için önemlidir.