Zirkonyum

Diş kronları bir dişi ya da diş implantını kaplamak için kullanılırlar. Diş hekimleri genellikle kırık, zayıf ya da şekilsiz dişleri desteklemek için kronlardan yararlanırlar. Diş kronları aynı zamanda çok ciddi düzeyde aşınmış ya da rengi bozulmuş olan dişlerin kapatılması amacıyla da kullanılabilirler. Ayrıca birden fazla dişin güçlendirilmesi için köprülerle birlikte kullanılmaları da söz konusu olabilir.

Kronların yapıldığı malzemeler söz konusu olduğunda seramik ve metal dahil olmak üzere birkaç farklı seçenek bulunur. Diğer bir seçenek de zirkonyum kaplamadır. Zirkonyum kronlar bir tür seramik kron olarak sınıflandırılmalarına karşın titanyumla ilgili son derece dayanıklı bir metal türü olan zirkonyum dioksitten üretilirler.[1]

Diş Kronu Nedir?

Diş kronları; dişin şeklini, boyutunu, görünümünü eski haline getirmek için kullanılan restorasyonlardır. Hasarlı dişlerin üzerine yerleştirilen kronlar dolgular sorunu çözmediğinde dişleri korumayı sağlar. Metal, porselen, reçine ve seramikten üretilebilen diş kronları düzenli ve yeterli ağız bakımı dışında özel bir bakıma gereksinim duymazlar.

Kronlar genellikle doğal dişlerle uyum sağlaması için diş renginde üretilirler. Diş kronunun hangi malzemeden üretileceği belirlenirken kişi özelinde; dişin yeri ve işlevi, diş eti dokusunun konumu, kişi gülümsediğinde görünen diş miktarı ve çevreleyen dişlerin rengi gibi etkenler değerlendirilir.

Zaman içinde diş çürümesi, yaralanma ya da kullanım nedeniyle dişlerin şekli ya da boyutu bozulabilir. Diş kronu dişin üzerine yerleştirilerek dişin görünen kısmını kaplar. [2] Dişleri kırılmalara karşı koruyan kronlar kaybedilmiş olan estetik görünümün ve fonksiyonun yerine koyulmasında oldukça etkili bir yöntemdir.

Diş Kronu Çeşitleri Nelerdir?

Diş kronlarının altın, porselen, porselen kaynaştırılmış metal (PFM), zirkonyum ve E-Max (Lityum Disilikat) gibi farklı türleri vardır.

Altın Kron: Bakır, nikel ya da krom gibi diğer metallerin kombinasyonu olan altın diş kronları oldukça güçlü ve dayanıklıdır. Ancak estetik nedenlerle günümüzde nadiren tercih edilirler.

Porselen Kronlar: Günümüzde en sık kullanılan kron türüdür. Tamamen porselen malzemeden üretilirler. Porselen ya da seramik kronlar en iyi ve en doğal görünümün elde edilmesini sağlar. Çevreleyen dişlerle şekil, boyut ve renk olarak eşleşirler. Bio-uyumlu olan porselen kronlar ön diş restorasyonları için en iyi seçenekler arasında yer alırlar. Metal kullanılmadığı için toksik değildirler. Ancak metal kronlar kadar güçlü olmayan porselen kronların uzun süre dayanabilmesi için iyi bakım yapılması şarttır.

Porselen Kaynaştırılmış Metal Kronlar (PFM): Yaygın şekilde kullanılan bir diğer diş kronu türü porselen kaynaştırılmış metal kronlardır. Metal içeriğinden dolayı sağlam ve porselen kaplamasından dolayı estetik görünümlüdürler. Mükemmel estetik ve dayanıklılık sağlayan porselen kaynaştırılmış metal kronlardaki metal, diş eti çizgisinde gri bir çizgi oluşmasına neden olabilir.

E-Max: Lityum Disilikat Kronlar: Günümüzde kullanılan en yeni kron türüdür. Lityum disilikattan yapılmış tam seramik olmaları nedeniyle dayanıklı ve güçlü olmalarının yanı sıra son derece estetik bir görünüm sağlarlar. Ön ve arka dişler için harika bir seçim olarak kabul edilirler. [3]

Zirkonyum Kronlar: Zirkonyum, metalin gücünü porselen kronların estetiğiyle birleştiren nispeten yeni bir malzemedir. Yüksek yarı saydam zirkonyum ve katmanlı zirkonyum kronları son zamanlarda giderek daha sık bir şekilde kullanılmaktadır. Çok iyi bir estetik sağlayan zirkonyum kronlar güçlü ve uzun ömürlüdürler. Yıpranma olasılıkları daha düşüktür. Metal içermeyen kronlar olduklarından dolayı alerjik reaksiyonlara neden olma riskleri bulunmaz.

Zirkonyum Nedir?

Klasik metal destekli kronlarda ve köprü protezlerin alt yapısında geleneksel olarak kullanılan gri metal yerin son zamanlarda giderek daha sık bir şekilde kullanılan ve zirkonyum denilen beyaz alaşıma bırakmıştır. Zirkonyum son derece dayanıklı ve metallerden farklı olarak korozyona dirençli olduğundan diş hekimliğinde başta kron ve köprü dışında geniş bir kullanım alanı vardır.

Zirkonyum Diş Nedir?

Zirkonyum; yüksek dirençli, alerjik reaksiyonlara yol açmayan, renk bütünlüğünü sağlayan, sıcak-soğuk hassasiyetini ortadan kaldıran doğal bir malzeme olarak son dönemlerde estetik ve protetik tedavilerde sıklıkla kullanılmaktadır. Oldukça dayanıklı ve estetik bir materyal olan zirkonyum kullanılarak diş yüzeyleri kaplanmakta ve bu işleme zirkonyum diş kaplama adı verilmektedir.

Aynı zamanda taç ya da kron olarak da bilinen zirkonyum diş kaplama estetik protez tedavilerine imkan verdiğinden oldukça popülerdir. Geçirgen ve dayanıklı bir malzeme olan zirkonyum beyaz renginin de sağladığı avantajla çürük dişlerin restorasyonu sonucunda beyaz dişlere ve estetik gülüşlere ulaşmayı garantiler.

Zirkonyum Diş Nasıl Yapılır?

Zirkonyum diş kronları beyaz toz seramik bir malzeme olan zirkonyum dioksitten yapılır. Seramik özellikleri ve tek bloktan frezelenmiş olması nedeniyle güçlü bir diş protezi olma özelliğine sahiptir. Güçlü metallerden yapılanlara göre çok daha ince diş kronları zirkonyumla üretilebilmektedir.

Güçlü ancak ince bir kron oluşturmak, yerleştirme için minimum ölçüde sağlıklı diş dokusunun çıkarılmasını gerektirdiğinden ideal olarak kabul edilir. Hedeflenen her zaman için doğal dişlerin ve sağlıklı gülümsemelerin mümkün olduğunca uzun süre korunmasıdır.^[4]

Zirkonyum kullanılarak gerçekleştirilen diş restorasyonu iki aşamada tamamlanır. İlk randevuda diş hekimi sağlıksız dokuyu çıkarır. Dişi şekillendirerek kronun üste oturabileceği hale getirir. Dişin ne kadar sağlıklı olduğuna bağlı olarak bu süreç minimum miktarda sağlıklı doku alınarak tamamlanmaya çalışılır.

Daha sonra hastadan ölçüler alınır ve şekillendirme yapılan dişin korunması için geçici kron yerleştirilir. Alınan ölçüler aracılığıyla yeni diş kronunun kesin boyutu ve şekli belirlenir.

Zirkonyum kaplama hazırlandıktan sonra geçici kron çıkarılır ve bölge temizlenerek diş işlem için uygun hale getirilir. Zirkonyum kron dişe yapıştırılır ve gerekli görülmesi durumunda küçük ayarlamalar yapılır.

Dijital İş Akışı İle Nasıl Kullanılır?

Tarama, CAD/CAM ve stereolitografi süreçlerinin aktif olarak kullanılmasıyla diş hekimliği endüstrisinde benzersiz bir değişim yaşanmaktadır. Söz konusu süreçler hem diş hekimlerinin verimliliklerinin artmasında hem de geniş bir çözüm ve malzeme portföyüne erişmelerinde önemli role sahiptir.

Ağız içinin görüntülenmesiyle başlayan dijital iş akışlarında bilginin analog şekilde elde edilmesi durumunda dijital formata dönüştürülmesi gerekir. Bu işlemin gerçekleştirilmesi için laboratuvar tarayıcısı kullanılır.

Dijital iş akışlarının kullanılmasıyla gülüş estetiği uygulamalarında tedavinin daha başındayken, tedavi sonucunda elde edilecek olan görüntü hastayla paylaşılabilmektedir. Bunun için hastanın fotoğrafları çekilir ve ihtiyaçları belirlenir.

Kişinin beklentileri doğrultusunda, ancak doğal ve estetik bir görünüm oluşturacak şekilde tasarım yapılır. Yapılan tasarım üç boyutlu yazıcıdan çıkarıldıktan sonra demo olarak hastanın ağzına uygulanır. Böylece hasta elde edilecek olan sonucu üç boyutlu olarak görme imkanına kavuşur.

Hastanın birebir kendi diş modeli üzerine uygulanan ve daha sonra yapılacak olan lamineler ve zirkonyum kaplamalar aynı ebatlarda olacak şekilde 3 boyutlu yazıcılardan plastik çıktılar halinde alınır.

Hastanın ağzına uygulandıktan sonra yeniden fotoğrafları çekilip karşılaştırılır ve tasarım yapılır. Gerekli düzeltmelerin ardından tasarım 3 boyutlu yazıcılara ya da CAD/CAM cihazlarına gönderilir. CAD/CAM cihazlarında üretim yapılacağı için porselen ya da zirkonyum bloklara ihtiyaç vardır.

Analog bilgiler dijital formata dönüştürüldükten sonra CAD denilen tasarım yazılımı kullanılarak istenilen diş protezi oluşturulur.

CAD/CAM Nedir?

Bilgisayar destekli diş tasarımı ve üretiminde kullanılan özel bir yazılım olan CAD/CAM sayesinde hastanın ağzının taratılmasından protez üretilene kadar geçen süreçler gerçekleştirilir.

Zirkonyum Kron ve Zirkonyum Diş Kaplama Arasında Fark Var mı?

Krona halk arasında kaplama diş ya da diş kaplaması da denilmekte olup her ikisi arasında fark yoktur.

Zirkonyum Avantajları Nelerdir?

 Zirkonyum sahip olduğu özellikler nedeniyle tıp alanında kullanımı giderek yaygınlaşan bir maddedir. İnsan vücudu zirkonyumu reddetmez. Bu nedenlere kronlar nedeniyle enfeksiyon, komplikasyon, ağrı ve alerjik reaksiyon oluşma olasılığı azalır. Lekelenme ya da kırılmalardan kaynaklanan diş hasarlarının örtülmesinde porselene göre daha etkilidir. En şiddetli ısırma ve çiğneme faaliyetlerine dayanabilecek kadar sağlamdır.

Aşırı sıcağa ve soğuğa karşı dirençlidir. Ufalanmaya ve çatlamaya karşı dayanıklı olduğundan uzun ömürlüdür. Hastanın doğal dişlerine uyum sağlayacak şekilde kolayca şekillendirilebilir, renklendirilebilir ve boyutlandırılabilir. Dişten ince bir tabaka çıkarılarak uygulanabilir. Yarı saydam, berrak görünümü sayesinde hastanın doğal diş rengine en uygun görüntü elde edilmesini sağlar.^[5]

Zirkonyum Dezavantajları veya Zararları Nelerdir?

Zirkonyum kaplamanın sahip olduğu dezavantajlar minimal düzeydedir. Hastanın dişlerindeki eksiklik yan yana ve çok sayıda olduğu durumlarda kullanılması uygun değildir. Aynı zamanda maliyet olarak değerlendirildiğinde metal destekli kaplamalardan daha yüksek fiyatlıdır.

Zirkonyum Hangi Durumlarda Tercih Edilir?

Zirkonyum;

• Dişlerde grileşme ve sararma olması,
• Ayrık diş tedavisi,
• Diş yapısının yamuk olması,
• Dolguların estetik özelliğini yitirmesi,
• Arka dişlere yönelik kaplama tedavisi,
• Gülüş estetiği tedavisi gibi farklı durumlarında uygulanabilir.

Kimler Zirkonyum Yaptırabilir?

18 yaşını tamamlamış diğer bir deyişle diş ve çene yapısı oluşturmuş hastalar zirkonyum yaptırabilir. Psikolojik nedenlerle diş sıkma ve diş kilitlenmesi sorunu yaşayan ya da sert cisimleri kemirme alışkanlığı olan kişilerde zirkonyum kaplama yapılmadan önce bu sorunlar giderilmelidir.

• Kırık, çürük ya da hasarlı dişi olan,
• Diş beyazlatma işlemi ile istenilen sonucu elde edemeyen,
• Diş yapısı çapraşık olan,
• Diş eti fazla yukarıda ya da aşağıda olan,
• Diş eti çekilmesi dolayısıyla dişleri ayrık olan,
• Diş dizilimindeki düzensizlik nedeniyle dudak kapama sorunu olan,
• Diş dizimi düzensiz olan,
• Gülümsemesinden memnun olmayan kişilere zirkonyum kaplama yapılabilir.

Zirkonyum Diş Yaptırmadan Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler

Zirkonyum kaplama yapımında mutlaka kaliteli malzemeler kullanılmalı, kişinin ağız ve diş ölçüsü doğru şekilde alınmalıdır. Aksi takdirde zirkonyum kaplama yapılan diş yüksek ya da alçak olabilir. Bu durumda çenenin tam kapanmaması, yemek yeme ve konuşma sırasında sorunlar yaşanması söz konusu olabilir.

Zirkonyum Diş Yaptırdıktan Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler

Zirkonyum diş yapıldıktan sonra aşırı sıcak ve soğuk yiyecekler ve içecekler tüketilmekten kaçınılmalıdır. Aynı şekilde yapışkan ve sert gıdalar tüketilmemelidir. Zirkonyum diş kaplama yapıldıktan sonra bazı hastalar adaptasyon konusunda sorun yaşayabilse de dişlere kısa sürede alışılabilmektedir.

Uygulama sonrası minimal ölçüde ağrı hissedilmesi durumunda diş hekiminin verdiği ağrı kesiciler kullanılabilir. Ancak bu süreçte zorlanmaya neden olabilecek yiyeceklerin tüketilmemesine özen gösterilmelidir.

Zirkonyum Fiyatları Nasıl Hesaplanır?

Zirkonyum fiyatları kişi özelinde kaç adet zirkonyum diş yapılacağı, kaplamanın hangi amaçla yapılacağı, zirkonyum kaplamadan önce ya da sonra hastaya farklı bir tedavi uygulanıp uygulanmayacağı gibi etkenlere göre belirlenir. Diş hekiminin bulunduğu bölge ve deneyimi de zirkonyum fiyatlarını etkileyen unsurlardır.

Diş Rengine Nasıl Karar Verilir?

Kaplama uygulaması yapılacak olan dişlerin renginin kişinin ağzındaki dişlerin rengi ile uyumlu olması çok önemlidir. Bu nedenle diş rengi seçimi yapılırken doğal dişlerin renk tonuyla uyumlu dişler yapılmasına özen gösterilmelidir. Diş taşları temizlenip diş yüzeyleri parlatıldıktan sonra elde edilen diş rengine göre kaplama rengi belirlenmelidir.

Diş Kaplama Çeşitleri

Diş kaplama farklı malzemelerin kullanılmasıyla uygulanabilen bir prosedürdür. Metal altyapılı porselen diş kaplama, zirkonyum altyapılı porselen diş kaplama, kompozit laminate veneer diş kaplama, tam seramik empress diş kaplama ve porselen laminate veneer diş kaplama gibi farklı türleri vardır.

Zirkonyum Modelleri

Zirkonyum dişlerin; veneers uygulamalarında, implant üstü all-on-four uygulamalarında, implant üstü uygulamalarda ve gülüş tasarımı uygulamalarında kullanılan farklı çeşitleri vardır. Aynı zamanda tek diş kaplamaların tedavisinde de zirkonyum kaplama uygulanması tercih edilebilmektedir.

Bütün Zirkonyum Dişler Aynı Kalitede mi?

 Zirkonyum diş hekimliğinde sıklıkla kullanılmaktadır ancak uygulama esnasında Dünya Sağlık Örgütü tarafından onaylanmış zirkonyum blokların kullanılmasına özen gösterilmelidir. Düşük kalitede zirkonyum blokları kullanılması hastanın sağlığı açısından olumsuz durumlara neden olabilir.

Zirkonyum Blokları Arasında Kalite Farkı Var mı?

Zirkonyum blokları farklı markalar tarafından farklı kalitelerde üretilebilmektedir. En sağlıklı ve etkili sonuçların alınabilmesi için DSÖ tarafından onaylanmış zirkonyum bloklarının kullanılması konusunda titiz bir tavır sergilenmelidir.

Zirkonyum Dişlerde Kalite ve Fiyat İlişkisi

Zirkonyum diş hekimliğinde kullanılan en kaliteli malzemelerden biridir. Zirkonyum fiyatları malzemenin kalitesi başta olmak üzere belirli etkenlere göre değişiklik gösterebilir. Kalitenin artması fiyatın da artmasına neden olmaktadır.

• ^[1] https://www.healthline.com/health/what-you-need-to-know-about-dental-crowns-made-from-zirconia
• ^[2] https://www.webmd.com/oral-health/guide/dental-crowns
• ^[3] https://oceanbreezeprosthodontics.com/blog/types-of-dental-crowns-and-cost-a-complete-guide-2021/
• ^[4] https://allreddentistry.com/whats-so-special-about-zirconia-crowns/
• ^[5] https://www.arrowheaddental.com/blog/advantages-zirconium-crowns/